2020ko azaroaren 19an, osteguna
Covid-19ak eragindako krisiaren ondorioz, %21etik gorako beherakada izan da obra berrietan eta zaharberritze lanetan Euskadin eta Nafarroan, 2020ko Arkitektura eta Eraikuntza Barometroak erakusten duenez. Txosten honetan beheranzko joera erakusten duten zifrak ugariak dira, aurreko urteko aldi berarekin alderatuta Euskadiko eta Nafarroako sektorearentzat oso baikorra ez den bat-bateko emaitza baita. Bizitegi izateko ikus-onetsitako obra berriaren azalera %21 jaitsi da irailera arte, 2019ko aldi berarekin alderatuta –jaitsiera handiena maiatzean izan zen, 2019ko hilabete berean baino %39,2 gutxiago–, baina ikus-onetsitako azalera zaharberritua, bizitegi-erabilerakoa dena eta ez dena, %26 jaitsi da. Daturik txarrenak bizitegi-erabilerakoa ez den zaharberritutako azaleran erregistratu dira: urtetik urterako jaitsiera metatua %38tik gorakoa da dagoeneko.
Arkitektura eta Eraikuntza Barometroaren inkestaren helburua, Euskadiko eta Nafarroako arkitektoek euren lanak adierazle aurreratu gisa jarduten duen sektore estrategiko baten bilakaerari buruz duten pertzepzioa gizarteari eskaintzea da. Galdeketa irailaren 4tik 27ra bitartean egin zen, eta online gaitu zen CSCAEren webgunean, elkargoko kide diren profesionalentzako sarbidearekin bakarrik, laginaren baliozkotasuna bermatzeko. Guztira, Elkargoaren kanal ofizialen eta haren mugapeen bitartez elkargoko 846 kidek parte hartu dute talde osoari bidali zitzaion inkesta horretan.
Eragina, faktoreak, epe laburreko konfiantza eta arazo nagusiak
Etxebizitza berrien kopurua %14 jaitsi da, eta joan den irailera arte 2019ko aldi berean baino 11.046 etxebizitza gutxiago izan dira. Era berean, osorik eta modu partzialean berriztu diren higiezinen kopurua ere %6 jaitsi da irailera arte, 18.337 birgaitze ikus-onetsi baitira, eta aurreko ekitaldiko aldi berean 19.432 etxebizitza ikus-onetsi ziren.
Inkestatuen %89,3k adierazi duenez, irailera arte, ez zen Covid-19ak eragindako kutsadurarik antzeman beraiek zuzendaritza fakultatiboa bete duten obretan. Kasuak detektatu dituztenen %10,5ek 1-2 kasu aipatu dituzte, eta eragina antzekoa da obra berrian eta berritzeetan.
Inkesta bete dutenen %59,23aren ustez Jarduera profesionalak okerrera egin zuen urtearen bigarren erdian, Covid-19aren inpaktuarengatik, eta arkitekturako eta eraikuntzako jardueraren bilakaerari buruzko pertzepzioa negatiboa da. Izan ere, erdiek krisiaren eragina luzea izango dela aurreikusten dute, eta mesfidantza hori handiagoa da obra berrietan aritzen direnen artean.
Ordainsari profesional txikiak dira arazo nagusia kolektiboarentzat (%68), eta gehiegizko burokrazia (%66) eta araudia (%49) dira lanbiderako beste arazo nagusietako batzuk. Lizentziak emateko atzerapena ere arazo handia da (%45). %72aren ustez, arautu gabeko gaitasun profesionalak ez dira arazo. Soldatapeko arkitektoen lan-baldintzak %17arentzat baino ez dira garrantzitsuak.
