2025ko apirilaren 08an, asteartea
Zortzi modalitateek arkitekturaren eta hirigintzaren onena bereizten dituzte euskal-nafar eremuan
Adituen epaimahai batek proiektu bakoitza ebaluatu du bere berrikuntzaren, inpaktuaren eta kalitate arkitektonikoaren arabera
Sariek ospea sendotu dute 36 urte eta 15 edizioren ondoren, arkitekturako profesionalen talentua aitortuz
Euskal Herriko Arkitektoen Elkargo Ofizialak (EHAEO) EHAEO Sarien 2025. edizioko irabazleak eta finalistak iragarri ditu. 36 urte baino gehiagoko ibilbidea duten sariak dira eta arkitekturaren eta hirigintzaren esparruan Euskal Herriko eta Elkargoetatik kanpoko elkargokideen lanik nabarmenenak bereizten dituzte.
Aurkeztutako hautagai guztien balorazio zehatza egin ondoren, martxoaren 17, 18 eta 19an zenbait obra bisitatu ondoren eta hautatutako lan guztiak eztabaidatu ondoren, arkitekturaren eta hirigintzaren arloko profesional entzutetsuek osatutako epaimahai batek erabaki ditu sarien irabazleak eta finalistak. Epaimahai horrek proiektu bakoitza ebaluatu du, berrikuntzaren, inpaktuaren eta kalitate arkitektonikoaren arabera.
PRESIDENTE
VOCALES
SECRETARIO
Arkitekturako konpromisoaren eta aniztasunaren erreflexua
XV. edizio honetan modalitate desberdinetan aurkeztutako lanen aniztasunak eta kalitateak lanbideak ingurunearekin, gizartearekin eta bizi-kalitatearen hobekuntzarekin duen etengabeko konpromisoa agerian uzten dute.
Jasotako proposamenek berretsi egiten dute gaur egun gure eremuko arkitektura- eta hirigintza-praktika osatzen duten ikuspegi eta eskalen aberastasuna, eta indartu egiten dute sari hauek arkitektura ona aintzatesteko eta zabaltzeko plataforma gisa duten zeregina.
Jarraian, EHAEO 2025 sarien modalitateetako proposamen irabazleak zehazten dira.
A MODALITATEA - ARKITEKTURA (OIN BERRIA)
ALTZAko UDAL KIROLDEGIA DONOSTIAN
Epaimahaiak ekipamendu publikoaren konplexutasuna eta oreka nabarmendu ditu hiri-txertaketan, ebazpen funtzionalean eta adierazkortasun arkitektonikoan. Sekzio estrategiak ingurunearekiko harremana optimizatzen du eta argi naturalak kirol espazioak betetzea ahalbidetzen du, esperientzia espaziala aberastuz eta funtzionaltasunaren, egiturazko diseinuaren eta izaera adierazgarriaren arteko oreka lortuz.
Epaimahaiak etxebizitza horren intentsitate arkitektonikoa baloratu du; izan ere, ohiko araudiei, bizitzeko ereduari eta eraikuntza sistemari egiten die aurre. Etxeak araudiaren mugak zalantzan jartzen ditu, beheko solairua askatuz eta kanpoaldearekin harreman aberatsa sortuz. Nortasun handiko herri kodeak berrinterpretatzen ditu, espazioaren kalitatea, argi naturalaren tratamendua eta atmosfera beroa nabarmenduz eta bizitegi eredu berriak arrakastaz probatuz.
ALOKAIRU SOZIALEKO HOGEITA HEMERETZI ETXEBIZITZA ETA LORATEGI BAT MUTILOAN, NAFARROA
Epaimahaiak oso positibotzat jo du proiektu hau etxebizitza sozialaren zerbitzura egongo den kalitatezko arkitektura baten aldeko apustu irmotzat. Antolaketaren argitasuna, bereizmen bolumetrikoa eta arrazionaltasun konstruktiboa nabarmentzen dira, aberastasun espazialari uko egin gabe. Ezarpen estrategiak komunitate harremana eta etxebizitzen ingurumen-kalitatea errazten ditu, eta zuraren erabilerak, berriz, koherentzia teknikoa eta adierazkortasuna. Azken batean, obra zorrotza, orekatua eta ongizate kolektiboarekin konprometitua.
B MODALITATEA - BIRGAITZEA ETA ZAHARBERRITZEA
ZARAUTZ JAUREGIA KULTUR EKIPAMENDU BERRI GISA ZAHARBERRITZEA GETARIAN, GIPUZKOA
Epaimahaiak Zarautz Jauregiaren esku-hartzearen sentsibilitate eta zehaztasun aparta baloratu du, kultur ekipamendu gisa berraktibatuz, errespetuzko arkitektura esanguratsu batetik. Aipatzekoak dira eraikinaren izkinan egindako hustuketa (lekuaren historia kontatzen duena) eta gehienbat egurrez egindako arkitektura-objektu berri bat sartzea. Proiektu zehatz eta ausart bat aitortzen da, kontzeptu eta material argitasuna duena, eta ondare esku hartze garaikidearen erreferente bihurtzen duena.
SALESETAKO KOMENTUA ZAHARBERRITZEA IRUÑEAN
Epaimahaiak oso positibotzat jo du proiektuak monasterio-eraikin konplexu bat espazio publiko garaikide, irisgarri, atsegin eta funtzional bihurtzeko duen gaitasuna, izan zenaren memoria galdu gabe. Esku hartzeak atmosfera lasaia eta argitsua lortzen du, argi naturalaren erabilera zuhurraren eta materialekin egiten den lan zainduaren bidez. Proiektuak eraginkortasuna, argitasuna, ondarearen errespetua eta eguneroko erosotasuna uztartzen ditu, eta erabiltzen ez zen espazio bat zena bizitzaz betetako leku bihurtzen du.
C MODALITATEA - BARNE ARKITEKTURA ETA JARDUKETA
IRAGANKORRAK
IRUÑEKO TOPAKETA IRAGANKORRAK (22-72 eta 2024)
Epaimahaiak baloratu egin du instalazio horrek Baluarte plazan hiri-esperientzia berri bat sortzeko duen gaitasuna, esku-hartze arin, bero eta poetiko baten bidez. Instalazioak material organikoak eta irisgarriak erabiltzen ditu, hala nola lastozko eta zurezko fardelak, eta berotasuna, testura eta giza eskala ematen ditu. Diagonal iragankor bat sortzea nabarmentzen da, espazioaren erabilera dinamizatzen duena eta egunerokotasunean bizitzeko beste modu bat proposatzen duena, iragankorra sakonki eraldatzailea izan daitekeela erakusten duen esperientzia pedagogiko eta kolektibo bihurtuz.
JANTOKIA LANTEGI BATEAN ANDOAINen, GIPUZKOA
Epaimahaiak sentsibilitate eta eusten handiko ariketa gisa baloratu du esku hartze hori, industria ingurune bat eguneroko erabilerarako lasaitasun eta duintasun eremu bihurtzeko gai dena. Proiektuak lehendik zegoen eraikin bat berrinterpretatzen du eta jantoki gisa duen erabilera berrira egokitzen du, bi espazio bereizi eta sukalde eta zerbitzuen gune nagusi bat sortuz. Barruko espazioaren poetika eta altzarien diseinuaren zaintza nabarmentzen dira, funtzionala sinbolikora jasoz.
D MODALITATEA - HIRIGINTZA
GASTEIZko AUZOAK BERRONERATZEKO, EKO-BIRGAITZEKO ETA BIZIBERRITZEKO PLAN NAGUSIA 2020 – 2040
Epaimahaiak 70eko hamarkadako bizitegi auzoak berroneratzeko proposamen sendo eta estrategikotzat jo du Plan Maisu hau. Hiri ehun finkatuetan esku hartzeko gaitasuna nabarmentzen da, soluzio malguak eta irizpide aplikagarriak eskainiz. Lanaren kalitate grafiko eta erakusketakoak tresna tekniko eta pedagogiko bihurtzen du. Ekintza txikietan oinarritutako ikuspegiak eraldaketa progresibo eta inklusibo baten alde egiten du, hiria berroneratzeko adimena eta sentsibilitatea eskainiz.
E MODALITATEA - HIRI-DISEINUA ETA PAISAJISMOA
SESTAOko LABE GARAIAREN SARRERAKO IGOGAILUA ETA HIRI-ESKAILERA, BIZKAIA
Epaimahaiak esku-hartze hori industria ingurune batean hiri loturako eta paisaiaren aktibazioko eragiketa eredugarritzat jo du. Labe Garaiaren ondarearekiko konexio sistema lekuz aldatzeko erabakia nabarmendu dute, espazioa askatuz eta ikusizko oxigenoa sortuz. Ibilbidea airean egindako pasealeku gisa ulertzen da, eta espazio eta ikus sekuentzia bat sortzen da, igoera eta paisaiaren kontenplazioa txandakatzen dituena. Esku-hartzeak azpiegitura funtzional bat balio zibiko, arkitektoniko eta sinboliko handiko hiri pieza bihurtzen du.
F MODALITATEA - LURRALDEZ KANPOKO ARKITEKTURA ETA
HIRIGINTZA
HAITI ERREPUBLIKAko DONDON HIRI KOMUNA ETA HIRIBILDUAREN HIRI ANTOLAMENDURAKO PLANA
Epaimahaiak Dondongo (Haiti) gizarte eta lurralde errealitatearekin konprometitutako proposamentzat jo du lan hau. Prozesuaren ikuspegi parte hartzailea, malgutasun estrategikoa eta kultura balioekiko sentsibilitatea nabarmentzen dira. Planak ibilbide orri bat ezartzen du, lehendik dagoena eta pixkanaka hobetzeko asmoak bateragarri egiten dituena, eta hirigintza diziplina entzute, lankidetza eta hobekuntza tresna kolektibo gisa duintzen du.
G MODALITATEA - KULTURA, HEDAPENA ETA BERRIKUNTZA
ARKITEKTONIKOA
ARKITEKTURA BEREZIAK. DIARIO DE NAVARRA
Epaimahaiak ekimen hau dibulgazio arkitektonikoaren adibide bikaina dela esan du, gizartearekiko eta diziplinarekiko konpromisotik egina. Poriektua Diario de Navarra egunkarian arkitektura publikoari begirada sentikor, pedagogiko eta zorrotz batetik hurbiltzen duten artikuluek osatzen dute. Arkitektura ez hain ezagunen ikuspegia nabarmentzen da, aintzatespena errealitate desberdinetara zabalduz. Hedapen lan horrek lanbidearen eta herritarren arteko loturak ezartzen ditu, eta gizartearen ikus eta kultura hezkuntzan laguntzen du.
H MODALITATEA - ARKITEKTURA ETA HIRIGINTZA IRAUNKORRA
GASTEIZko ANDRE MARIaren KOROATZEAREN PARROKIARAKO ELIZA
Epaimahaiak Andre Mariaren Koroatzearen Elizari Sari Iraunkorra ematea erabaki du, Miguel Fisac Sernak proiektatua, bere indarraldi arkitektoniko, sinboliko eta liturgiko bikainagatik. Espazioaren ikuskera modernoa, espazialtasun organikoa eta zeremoniala sortzen duten bi hormen konbergentzia eta kanpandorrearen adierazkortasun indartsua nabarmentzen dira. Lanak eutsi egin dio denboraren joanari, eta indarrean dirau bere indar kontzeptualagatik eta eredugarritasun formalagatik, Euskadiko eta Estatuko ondare arkitektoniko modernoaren erreferentzia eztabaidaezina bihurtuz.
Hiru hamarkada arkitektura ospatzen
36 urteren ondoren, sari hauek arkitekturan eta hirigintzan bikaintasuna nabarmentzeko helburuari eusten diote eta eboluzionatu egin dute, arkitektura diseinuan eta hiri plangintzan baliabideen eta berrikuntzaren erabilera arduratsuari buruzko gogoeta, sormen eta eztabaida foro bihurtzeko, EHAEOk berrikuntzarekin eta jasangarritasunarekin duen konpromisoa sendotuz.
Aurkeztutako proposamen guztiak, baita finalistak ere, EHAEOren webgunean kontsulta daitezke. Gainera, irabazleen aukeraketari buruzko informazio zehatzagoa duen akta eta aurreko edizioak kontsulta daiteke.
